İshale Ne İyi Gelir? İshal Neden Olur?

İshal (Diyare) Nedir?

İshal, dışkılamanın gün içinde normalden daha sık, gevşek ve sulu olarak yapıldığı, beraberinde yoğun bağırsak hareketlerinin ve gaz sorunlarının eşlik ettiği bağırsak hareketlerini ifade eder. 

İshal, genellikle kısa süreliğine yaşanır, birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve herhangi bir tedaviye gerek kalmaz. İshal, akut ishal (geçici) veya kronik ishal (uzun süreli veya kalıcı) olarak ortaya çıkabilir.

İshal Türleri Nelerdir?

• Akut ishal ve kronik ishal olmak üzere iki tür ishal vardır.
• Akut İshal.

Akut ishal, ani bir şekilde başlayan, günde üç veya daha fazla kez sulu veya gevşek dışkılama durumudur ve genellikle 14 günden az sürer. Yetişkinlerde görülen akut ishalin süresi 3-4 gün civarındadır. Akut ishalin nedeni viral enfeksiyonlar, bakteriyel enfeksiyonlar ya da gıda zehirlenmesi olabilir. 

Kronik ishal, dört haftadan fazla süren, günde üç veya daha fazla sulu - gevşek dışkılama durumudur. Kronik ishalde dışkı yağlı veya iltihaplı olabilir. Kronik ishalin ardında genellikle başka hastalıklar bulunur. Kronik ishal nedenlerinden bazıları çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu, geçmeyen enfeksiyon ya da inflamatuar bağırsak hastalığıdır.

İshal Neden Olur?

İshal nedenleri şunlardır: 

Bakteriyel enfeksiyon, virüsler, yediklerimizden ya içtiklerimizden gelen parazitler, gıda intoleransı, çölyak hastalığı ve glüten alerjisi gibi besin alerjileri, laktoz intoleransı, farklı hastalıkların tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, inflamatuar bağırsak hastalığı gibi bası bağırsak hastalıkları, irritabl bağırsak sendromu gibi fonksiyonel bağırsak bozuklukları, antibiyotik kullanımı ishale neden olur. İshal nedenleri arasında mikroskopik kolit, ülseratif kolit, tiroid sorunları benzeri metabolik koşullar da bulunur. 

Bağırsak kanseri gibi bazı tümörler de ishale neden olabilir. Öte yandan radyoterapi tedavisi, mide ve safra kesesi ameliyatlarından sonra da ishal gelişebilir. Diğer ishal nedenleri arasında Norwalk virüsü, sitomegalovirüs ve viral hepatitler bulunur. Bunlara ek olarak rotavirüs, çocuklukta görülen akut ishalin yaygın nedenlerinden biridir.

İshal Yapan Yiyecekler

Süt ve süt ürünleri (özellikle laktoz intoleransı olanlarda),

• Kızartılmış yiyecekler,
• Yağlı yiyecekler,  
• Az pişmiş ya da çiğ etler, hayvansal ürünler,  
• Çiğ sebzelerin aşırı tüketimi,
• Karpuz, kavun, kiraz, erik gibi meyvelerin aşırı tüketimi,
• Yoğun alkol tüketimi,
• Baharatlı ve acı yiyecekler,
• Kahve gibi kafeinli içeceklerin fazla tüketilmesi,
• Fasulye ve lahana gibi besinlerin çok tüketilmesi ishale neden olur.

Yukarıda sıralanan besinler ishale neden olabildiği gibi, ishal sürecinde de bu besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır.

İshal Belirtileri

İshal genellikle kendiliğinden düzelir. İshalin kendiliğinden geçmediği durumlarda; ishal birkaç günden daha uzun sürüyorsa, şiddetli karın ya da makat ağrısı, kanlı-siyah renkli dışkı varsa, 39 derecenin üzerinde ateş gibi belirtiler eşlik ediyorsa hekime başvurulmalıdır. İshalin belirtileri aşağıda sıralanmıştır:

Gevşek ve sulu dışkı

• Karın krampları
• Karın ağrısı
• Dehidrasyon (Susuzluk) 
• Baş dönmesi, halsizlik
• Yüksek ateş
• Dışkıda kan
• Dışkıda mukus
• Karın bölgesinde şişkinlik
• Mide bulantısı ve kusma
• Aniden gelen tuvalete çıkma hissi, bazen dışkıyı kaçırma.

Çocuklarda ve Bebeklerde İshal Belirtileri

Çocuklarda ve bebeklerde ishal çok hızlı dehidrasyona yani susuzluğa neden olabilir. Bu nedenle çocuklarda görülen ishal 24 saat içinde düzelmezse hekime başvurulmalıdır. Çocuk ya da yetişkinlerde 39° C üzerinde ateş, kanlı veya siyah dışkı mevcutsa yine mutlaka hekime başvurulmalıdır.

Dehidrasyon yani susuzluk ishalin en önemli belirtilerinden birisidir. Dehidrasyon aşırı susama hissi, cilt ile ağız kuruluğu, koyu renkli idrar, az idrara çıkma ya da hiç idrara çıkamama, baş dönmesi, yorgunluk şeklinde görülebilir. 

Bebeklerde ve küçük çocuklarda dehidrasyon belirtileri; üç saatten daha uzun süre içinde bebeğin bezini ıslatmaması, gözyaşı olmadan ağlaması, ağzının ya da dilinin kuru olması, uyuşukluk, çevreye tepki verememe, sinirlilikle görülebilir. Bebeklerin uzun süreli dehidrasyonu sonucunda; karında, yüzde ve henüz oluşumunu tamamlamamışsa bıngıldakta çukurlaşma görülebilir.

Dehidrasyon çocukların yanı sıra, yaşlı ve kronik hastalıkları bulunan yetişkinlerde tehlikeli sonuçlara yol açabilir. diyabet, böbrek yetmezliği ya da otoimmün, yani bağışıklık sistemi sorunlarından dolayı zayıf bağışıklık sistemi olan kişilerde uzun süreli dehidrasyon önlenmelidir.

Tehlikeli (Zehirli) İshal Belirtileri

Zehirli ishal belirtileri genellikle şişkinlik, gaz ve karın ağrısı şeklinde ortaya çıkar. Zehirli ishalde genellikle semptomlara bulantı ve kusma eşlik eder. Zehirli ishalde dışkı renginde radikal bir değişiklik gözlenmeyebilir. Ancak dışkıdaki sıvı oranının artması yani su gibi ishal uzun süre devam ederse, vücut sıvı kaybı yaşayarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu durumda, kusma ve ishalin etkili bir şekilde tedavi edilmesi önemlidir.

Özellikle yaz aylarında sıkça karşılaşılan yaz ishali zehirli ishal olarak değerlendirilir. Yaz ishalinden çoğunlukla bebekler ve 0-5 yaş aralığındaki çocuklar etkilenir. Anne sütü alan bebeklerde 7-8 kez, anne sütü almayan çocuklarda ise 3'ten fazla sulu dışkılama ishal olarak kabul edilir. Tuvalet alışkanlıklarında artış olmasına rağmen dışkının sulu olmaması durumunda ise genellikle ishal değildir.

Zehirli ishal durumunda, kaybedilen sıvıyı yerine koymak ve uygun tedaviyi almak gerekir. Bu nedenle, bu tür sağlık sorunlarıyla karşılaşıldığında hekime danışmak ve hekim kontrolünde ishal tedavisini uygulamak gerekir.

İshal Teşhisi Nasıl Konulur?

İshal teşhisi için doktora başvuran hastalara tıbbi geçmişleri sorulur ve aldıkları ilaçlar gözden geçirilir. Hastanın düzenli olarak kullandığı ilaçlar ve varsa kronik hastalıkları ishal teşhisinde göz önünde bulundurulur. Hekim tarafından yapılan muayenede ishale neyin neden olduğunu belirlemek hedeflenir.

Bunun için bir takım testler istenebilir. Bu testler arasında tam kan sayımı testi, bakteri veya parazitlerin varlığını kontrol için gaita (dışkı) testi,   sigmoidoskopi veya kolonoskopi istenebilir.

Kolonoskopi ve sigmoidoskopide hastanın rektumuna yerleştirilen ince, ışıklı bir tüp yardımıyla doktor bağırsakların içini görebilir ve gerekli durumlarda küçük bir doku örneği alınarak biyopsi yapılabilir. Esnek sigmoidoskopi kolonun alt kısımlarının görüntüsünü verirken kolonoskopi doktorun kolonu tümüyle görmesini sağlar.

İshal Tedavisi Nasıl Yapılır? 

İshal vakaları bir tedaviye ihtiyaç olmadan birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Bu süreç dahilinde vücudun yeterince sıvı alması önemlidir. Daha uzun süren vakalarda ise doktorlar çeşitli ilaçlar önerebilir. Bu ilaç türleri arasında antibiyotikler, bakteri veya parazitlerin neden olduğu ishal türlerini tedavi etmeye yardımcı olabilir. Ancak ishale bir virüs neden oluyorsa antibiyotikler yardımcı olmaz.

Doktorlar, ishal esnasında vücudun kaybettiği su ve minerallerin yerine konulmasını tavsiye etmektedir. Eğer sıvı içmek bireyin midesini rahatsız ediyorsa veya kusmaya neden olursa, damardan serum aracılığıyla sıvı verilebilir.

Her ne kadar tüketilen suyun artırılması vücudun kaybettiği sıvıları toplaması için önemli olsa da, normal şartlarda temiz içme suyu içinde vücudun çalışması için gerekli olan tuzlar ve elektrolitler yeterince bulunmaz. Potasyum için meyve suları içerek veya sodyum için çeşitli çorba türleri içerek vücudun kayıplarının yenilemesi, bu sayede elektrolit seviyelerinin korunması sağlanabilir. Ancak elma suyu gibi bazı meyve suları ishali daha da ağır hale getirebilir. Yine kafein veya alkolden kaçınmak gereklidir.

Eğer ishale bir antibiyotik neden oluyorsa, doktora başvurduktan sonra bu ilacın dozu düşürülebilir veya başka bir ilaca geçilebilir. Bu nedenle ishal şikayetiyle başvurduğunuz hekime kullandığınız ilaçları söylemeyi unutmayın.

İshale neden olan ve altta yatan diğer tıbbi durumların tedavisinin gerçekleştirilmesi gerekebilir. Bu nedenle ishal nedeninin belirlenmesi altta yatan sağlık sorununun tedavisi için iç hastalıkları doktoru ya da gastroenterologdan randevu alınmalıdır.

İshal belirtileri kaybolduktan sonra yarı katı ve düşük lifli yiyecekler diyete yavaş bir şekilde eklenmelidir. Süt ürünleri, işlenmiş paketli ürünler, yağlı yiyecekler, yüksek lifli yiyecekler veya çok terbiyeli yiyecekler gibi bazı gıdalardan birkaç gün uzak durulmalıdır. Bunlar yerine kraker, kızarmış ekmek, muz, patates, yumurta, pilav ve tavuk gibi besinler tercih edilmelidir. 

Probiyotiklerin tüketilmesi, sindirim sistemine faydalı bakterilerin seviyesini artırarak bağırsak sisteminde sağlıklı bir denge kurulmasını sağlamaya yardımcı olabilir, ancak ishal süresini kısaltmaz.

İshale Ne İyi Gelir?

İshale iyi gelen öneriler:

İshale iyi gelen önerilerimizi uygulamadan önce doktorunuza danışın.

• Bol Sıvı Tüketin,
• Şeker, Tuz ve Su Karışımı İçin,  
• Muz, Pirinç ve Elma Püresi Yiyin,
• Fermente Gıdalar Tüketin,
• Probiyotik Şaseleri Kullanın,
• Midenizi Yoran Besinlerden Kaçının,
• Egzersize Ara Verin,
• Bitki Çayları İçin,
• Zencefil Tüketin,
• İshal İlacı Alın.

İshal nedeniyle kaybedilen sıvıların yerine konması, ishali tedavi etmek için hayati önemdedir. İshal yoluyla çok fazla sıvı ve besin kaybetmek, susuz kalma riski yaratır. Koyu renkli idrar, ağız-cilt kuruluğu, aşırı susuzluk, yorgunluk, baş dönmesi, normalden daha az terleme ve sık idrara çıkma sıvı kaybının belirtileridir. İshaliniz varsa günde 8-10 bardak su içim. 

Şeker, tuz ve su karışımı ishale iyi gelir. Bunun için 1 litre suyu kaynattıktan sonra soğutun. Ardından kaynamış ve soğumuş suyun içerisine 1 yemek kaşığı toz şeker ve 1 tatlı kaşığı kadar tuz ekleyerek iyice karıştırın ve gün içerisinde bu sudan için. 

Muz, pirinç, elma püresi ve tost gibi besinler tüketin. Bu besinler midenizdeki suyu emerek vücudunuzdaki su oranını korumanızı sağlar. Bu besinlerin yanı sıra patates ve tuzlu kraker yiyin. Bu besinler az liflidir ve nişasta içerir. Tüketildiklerinde, dışkınızın normal kıvamına gelmesini sağlar.  

Kefir, yoğurt, kombuça, lahana turşusu, ekşi maya ekmeği gibi fermente besinler tüketmek ishale iyi gelir. Bu besinlerde bulunan probiyotikler bağırsak sağlığınızı düzenlemeye katkıda bulunur.

Doktorunuza danışarak eczanelerde satılan probiyotik şaselerini tüketmek ishale iyi gelen bir diğer öneridir. Probiyotik alarak sindirim sisteminizde sağlıklı, dengeli bir ortam kurabilirsiniz. Probiyotiklerde bol miktarda yararlı bakteri bulunur. 

Bazı yiyecekler mideyi tahriş edebilir, gaz ve şişkinliğe neden olabilir ve ishali kötüleştirebilir. Yağlı, kızartılmış yiyecekler, çilek-erik gibi meyveler, tam yağlı süt ürünleri, fasulye, brokoli, mısır, yeşil yapraklı sebzeler, bezelye ve acı biber tüketmemek ishale iyi gelir.

Egzersiz yapmak zaten hareketli olan bağırsaklarınızı daha da hareketlendirir. Öte yandan egzersiz sıvı kaybına da neden olur. Bu nedenle ishalken egzersiz yapmamak ishale iyi gelir.

Papatya çayı ishale iyi gelir. İshale iyi gelen bitki çayları arasında limon otu çayı da bulunur. İshale 

Zencefil çayı ya da bir miktar çiğ zencefil tüketmek de ishale iyi gelir. Zencefil, ishale neden olan bakterilerle mücadele eder. Kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız zencefil tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışın.

Herhangi bir kronik sağlık sorununuz yoksa doktorunuza danışarak eczanelerde reçetesiz olarak satılan bazı ishal önleyici ilaçlardan da kullanabilirsiniz.

Yetişkinlerde İshali Ne Geçirir?

Bol bol sıvı tüketmek, posalı yiyeceklerden uzak durmak, dehidrasyona ve mineral kaybına karşı sekerli-tuzlu su içmek, kefir yoğurt, turşu gibi fermante besinler yemek, probiyotik takviyesi almak, muz, pirinç, elma püresi gibi mide dostu besinler tüketmek, yağlı ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmak, bazı bitki çaylarını tüketmek yetişkinlerde ishali geçirmeye yardımcı olur.

Çocuklarda İshale Ne İyi Gelir?

Çocuklarda ishale iyi gelen öneriler:

Tuz, şeker ve su karışımı içirmek, düzenli olarak sıvı almasını sağlamak, probiyotik şaseler kullanmak, muz, pirinç, elma püresi yedirmek, kızartmalar ve yağlı besinler yedirmemek, midesini yormayacak besinler tüketmesini sağlamak çocuklarda ishale iyi gelir. Bu önerileri uygulamadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.

Bebeklerde İshale Ne İyi Gelir?

Bebeklerde ishale iyi gelecek önerilerimiz uygulamadan önce mutlaka doktorunuza danışın. 

Bebeğinize doktorunuzun önerdiği miktarda oral rehidrasyon çözeltisi vermek, bebeğinizi anne sütü ile beslemeye devam etmek, doktorunuza danışarak probiyotik takviyesi vermek, katı gıdaya geçtiyse pirinç lapası, patates püresi, muz gibi midesini yormayacak besinler yedirmek bebeklerde ishale iyi gelir. Bebeğiniz aşırı miktarda su kaybediyorsa ve ağlarken gözünden yaş gelmiyorsa hızlı bir şekilde doktora götürün.

Karın Ağrısı ve İshale Ne iyi Gelir?

Karın ağrısı ve ishal, çeşitli sindirim sistemi hastalıklarının belirtileri olabilir. Bol sıvı tüketmek, şeker, tuz ve su karışımı içmek, pirinç lapası, muz, elma püresi ve kızarmış ekmek hafif besinler tüketmek, probiyotik içeren kefir, yoğurt gibi besinler ya da probiyotik şaseler tüketmek, sıcak su torbası ile karın bölgesine sıcak kompres yapmak, dinlenmek, karın ağrısı ve ishalin artmasına neden olabilecek ağır, yağlı ve baharatlı besinleri tüketmemek karın ağrısı ve ishale iyi gelir.

Su Gibi İshal Neden Olur?

Su gibi ishal ya da sulu ishal, genellikle bağırsaklardan suyun hızlı bir şekilde geçmesi sonucu oluşan bir durumdur. Su gibi ishal; bakteriyel, viral veya parazit enfeksiyonlarından kaynaklanabilir. Mikroorganizmalar bağırsaklara zarar verir, bağırsaklardan normalden daha fazla su salgılanmasına neden olur ve dışkı su içeriği artar. Ayrıca bağırsakta hızlı geçiş, normal sindirim sürecinin bozulmasına yol açabilir. Su gibi ishal dehidrasyon riskini artırabilir, bu nedenle bol su içmek ve kaybedilen sıvı ve elektrolitleri yerine koymak önemlidir.

Su Gibi İshale Ne İyi gelir?

Su gibi ishale en iyi gelen çözüm, yaşanan su kaybını engellemek için bol sıvı tüketmektir. Özellikle şeker, tuz ve su karışımı içilmesi ihmal edilmemelidir. Patates, elma, pirinç püresi gibi besinler ve yağsız, baharatsız besinler tüketmek de su gibi ishale iyi gelir.

İshale İyi Gelen Yiyecekler

İshale iyi gelen besinler:

• Muz ve şeftali gibi potasyum oranı yüksek ve sindirim kolay yiyecekler,
• Elma püresi,
• Yağsız tost,
• Yağsız pirinç pilavı ya da pirinç püresi,
• Haşlanmış patates,
• Az yağlı yoğurt, kefir, ayran gibi probiyotik etkili yiyecekler,
• Yulaf ezmesi,
• Yağda pişirilmemiş, haşlanmış yumurta ishale iyi gelen yiyeceklerdir.
• Tuzlu krakerler,
• Et suyu,  
• Hindistan cevizi suyu,  
• Sade ve yağsız makarna,  
• Haşlanmış yasız ve derisiz tavuk göğsü,
• Kafeinsiz açık çay ishale iyi gelir.

Muz ve şeftali ishal nedeni ile kaybedilen önemli bir elektrolit olan potasyum açısından zengindir. Elma püresi, pirinç, tost gibi nişastalı ve lif oranı düşük gıdalar, sulu dışkının sıkılaşmasına yardım eder. Haşlanmış patates ve pirinç ishale eşlik eden mide bulantısının yatıştırılmasında da etkili olur. Kaybedilen su ve minerallerin geri kazanımı için bol su, tuz ve potasyumca zengin ürünler tüketilmelidir.

İshal Kaç Gün Sürer?

İshal, genellikle birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilen bir sindirim sistemi sorunudur. İshalin süresi, altında yatan neden, tedavi yöntemleri ve bireysel faktörlere bağlı olarak değişebilir. İshalin kaç gün süreceği genellikle durumun şiddetine, tedaviye ne kadar hızlı yanıt verildiğine ve bireyin genel sağlık durumuna bağlıdır.

İshalin geçme süresi kişiden kişiye değişebilir ve altında yatan nedenlere bağlı olarak farklılık gösterebilir. Hafif durumlarda genellikle kısa sürede iyileşme görülürken, orta ve ileri derecedeki ishal durumlarında profesyonel sağlık desteği önemlidir. İshalin uzun sürmesi veya şiddetli olması durumunda, bir sağlık uzmanına danışmak en doğru yaklaşım olacaktır.

Hafif ishal durumlarında, genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşme görülebilir. Bu durumda, su ve elektrolit kaybını önlemek amacıyla yeterli sıvı alımına dikkat edilmesi önerilir. Bireyin bağışıklık sistemi ve vücut direnci, iyileşme sürecini etkileyebilir.

Orta derecede ishal durumları, bir haftaya kadar sürebilir. Bu durumda, tedavi seçenekleri ve uygun önlemler alınmalıdır. Huzursuzluk, susuzluk ve diğer belirtiler varsa, bir hekime başvurmak önemlidir. Bu aşamada, sıvı kaybını yerine koymak ve temel elektrolitleri dengelemek için tedaviler uygulanabilir.

İnatçı ve ileri derecede ishal durumları uzun sürebilir ve genellikle altta yatan bir sağlık sorununa işaret edebilir. Bu durumda, bir doktordan yardım almak ve gerekli tetkikleri yaptırmak önemlidir. İshalin nedeni, bakteriyel enfeksiyon, viral etkenler, parazitler veya diğer sindirim sistemi sorunları olabilir. Uzun süren ishal, dehidrasyon riskini artırabilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

İshal ve Dizanteri Farkları

İshal ve dizanteri, sindirim sistemi ile ilişkili iki farklı durumdur, ancak bazı benzer belirtilere sahiptirler ve aynı zamanda birbirine neden olan etkenler de bulunabilir. İshal, genellikle sıvı ve sık dışkılama ile karakterizedir ve birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Dizanteri ise, bağırsakların iltihaplanması sonucu ortaya çıkan, kanlı ve mukuslu dışkılama ile belirginleşen bir durumdur.

İshal ve dizanteri arasındaki temel fark, dışkılamanın özellikleridir. İshalde genellikle sulu ve sık dışkılama görülürken, dizanteride dışkılama kanlı ve mukuslu olabilir. Her iki durum da genellikle mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkar. Bakteriyel, viral veya parazit kaynaklı enfeksiyonlar, sindirim sisteminin bu tür reaksiyonlarına yol açabilir.

Bakteriyel dizanteri, genellikle Shigella bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyonla ilişkilidir. Bu bakteri, bağırsakları etkileyerek iltihaplanmaya ve kanlı dışkılamaya neden olabilir. Diğer yandan, viral enfeksiyonlar ve parazitler de benzer semptomlara yol açabilir ve ishal ile dizanteri arasındaki sınırları belirlemek bazen zor olabilir.

Hem ishal hem de dizanteri durumlarında, vücuttan sıvı ve elektrolit kaybının önlenmesi büyük önem taşır. Hidrasyon, bu durumların yönetiminde kritik bir faktördür. İshal ve dizanterinin tedavisi, altta yatan nedenin belirlenmesine bağlı olarak değişir. Antibiyotikler, antiviral ilaçlar veya antiparaziter ilaçlar, enfeksiyonun türüne bağlı olarak kullanılabilir.

İshalde Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

İshal, genellikle hafif ve geçici bir durum olsa da, belirli durumlarda doktora başvurmayı gerektirebilir. Eğer ishal şiddetli ve uzun süre devam ediyorsa, özellikle dehidrasyon belirtileri görülüyorsa, derhal bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. Dehidrasyon belirtileri arasında susuzluk, ağız kuruluğu, idrar miktarında azalma ve halsizlik bulunabilir. Ayrıca, kanlı dışkılama, yüksek ateş, şiddetli karın ağrısı veya bulantı gibi belirtiler de ciddi bir durumu işaret edebilir. Özellikle yaşlılar, çocuklar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, ishal durumunda daha dikkatli olmalı ve belirtilerini göz ardı etmemelidir. İshalin altında yatan nedenin belirlenmesi ve uygun tedavinin başlanması için doktora başvurmak sağlığın korunması açısından önemlidir.

İshal Nasıl Bulaşır?

İshal, genellikle bakteri, virüs veya parazitlerin neden olduğu enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkar ve bu mikroorganizmalar genellikle kontamine su, gıda veya temas yoluyla bulaşır. Bakteriyel enfeksiyonlar genellikle çiğ veya az pişmiş et, süt ürünleri, çiğ sebze ve meyveler aracılığıyla bulaşabilir. Salmonella ve Escherichia coli (E. coli) gibi bakteriler bu tür gıda kaynaklı enfeksiyonlara neden olabilir.

Viral enfeksiyonlar, genellikle hasta kişinin dışkısıyla temas sonucu veya hava yoluyla bulaşabilir. Norovirüs ve rotavirüs gibi virüsler, özellikle yoğun insan etkileşimi olan yerlerde hızla yayılabilir.

Parazitler ise genellikle kirli su veya kontamine gıda yoluyla bulaşabilir. Giardia ve Cryptosporidium gibi parazitler, sıklıkla içme suyu veya yüzme havuzlarından kaynaklanan kontamine su ile ilişkilidir.

Kişisel hijyenin önemli bir faktör olduğu ishal bulaşma süreçlerinde, ellerin sık sık yıkanması, çiğ veya az pişmiş gıdalardan kaçınılması ve kontamine yüzeylere temasın önlenmesi gibi önlemler almak, enfeksiyon riskini azaltabilir. Bulaşma riskini minimize etmek, ishalin yayılmasını engellemenin temelidir.

Virüslerden kaynaklanan viral ishali önlemek için ellerin mutlaka sabunla yıkanması gereklidir. Yeterli ve doğru şekilde temiz kalabilmek için sık sık el yıkanmalıdır. Yiyecek hazırlamadan önce ve sonra eller yıkanmalıdır. Pişmemiş etlere dokunduktan, tuvaleti kullandıktan, çocuk bezlerini değiştirirken, hapşırdıktan, öksürdükten ve burnu sildikten sonra eller yıkanmalıdır.

İshal Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kusma ve İshal Neden Olur?

Kusma ve ishal sindirim sisteminin yanıtı olarak ortaya çıkan belirtilerdir. Enfeksiyonlar, bakteriyel veya viral hastalıklar, gıda zehirlenmesi, sindirim sistemi rahatsızlıkları veya bağışıklık sistemi reaksiyonları bu semptomlara yol açabilir. Vücut, zararlı maddeleri atmak veya enfeksiyonla başa çıkmak için bu reflekslere başvurabilir.

İshali Ne Keser?

İshali kesmek için oral rehidrasyon çözeltisi (şeker, tuz, su karışımı) ile sıvı tüketimi artırılmalıdır. Hafif yiyecekler tüketilmesi gerekir. Böylece sindirim sistemi yorulmaz. Doktora danışarak kullanılan çinko takviyesi ve probiyotikler ishali kesmeye yardımcı olur. Şiddetli vakalarda, doktor önerisiyle reçetesiz ilaçlar kullanılabilir.

Kanlı İshal Nedir? Neden Olur?

Kanlı ishal, dışkıda gözle görülen ya da laboratuvar testleriyle tespit edilen kan varlığıdır. Kanlı ishal sıklıkla enfeksiyon, inflamatuvar bağırsak hastalığı veya kolon kanseri gibi önemli sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Böyle bir durumda acil olarak doktora gidilmesi gerekir.

İshal Nasıl Geçer?

İshali kesmek için bol sıvı tüketimi önemlidir. Tuz ve şeker içeren oral rehidrasyon solüsyonları ve bol sıvı tüketimi ishali geçirmeye yardımcı olur. Probiyotiklerin kullanımı ve hafif besinler tüketmek de ishalin geçmesini sağlar.

Kola İshale İyi Gelir mi?

Sanılanın aksine kola, yüksek şeker ve kafein barındırdığı için ishale iyi gelmez. Kola yerine, hidrasyonu ve elektrolit dengesini sağlamak için oral rehidrasyon çözeltisi kullanımı tavsiye edilir.

Neden İshal Olunur?

Viral, bakteriyel enfeksiyonlar, parazitler, gıda hassasiyeti, bazı ilaçların kullanımı, sindirim sistemi hastalıkları öne çıkan ishal nedenleridir.

Ateşsiz, Kusmasız İshal Neden Olur?

Ateşsiz, kusmasız ishal; gıda intoleransları, irritabl bağırsak sendromu, bazı ilaçların yan etkileri, hafif enfeksiyonlar veya stresten kaynaklanabilir. Net teşhis için doktora gidilmesi gerekir.

Covid İshal Yapar mı?

Covid enfeksiyonu sindirim sistemini etkileyebilir ve bazı vakalarda ishal yapabilir. Covid virüsü gastrointestinal sistemi olumsuz etkileyerek ishale neden olur.

Hamilelikte İshal Neden Olur?

Hamilelikte ishal nedenleri; hormonal değişiklikler, beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler, prenatal vitaminler ve gıda intoleranslarından kaynaklanır.

Hamilelikte İshale Ne İyi Gelir?

Dehidrasyon önlenmeli, vücudun kaybettiği sıvı ve elektrolitler dengelenmelidir. Hafif ve kolay sindirilebilir diyet uygulanmalıdır. Probiyotik gıdalar ve hekim kontrolünde takviyeler kullanılabilir. İshalin uzun sürmesi ya da eşlik eden diğer semptomlar olması durumunda mutlaka doktora gidilmelidir.

Kahve İshale İyi Gelir mi?

Kahve tüketimi ishale iyi gelmez. Tam tersine kafein bağırsakları hareketlendirerek ishalin artmasına neden olur ve tabloyu daha da kötüleştirir.

Muz İshale İyi Gelir mi?

Muz ishale iyi gelen bir besindir. Bunun nedeni ise muzun potasyum açısından zengin olması nedeniyle vücudun elektrolit dengesini desteklemesidir. Muzun sindirimi kolaydır ve dışkıyı sıkılaştırır.

Antibiyotik İshal Yapar mı?

Antibiyotik kullanımı bağırsak florasını bozabilir ve bu nedenle ishal gelişebilir. Antibayotikler kötü bakterilerin yanı sıra iyi bakterilerin de zarar görmesine neden olur. Bu da ishale neden olur.

İshal Tedavisinde Antibiyotik Kullanılır Mı?

İshalin nedeni bakteriyelse, doktorun yönlendirmesiyle uygun bir antibiyotik kullanılabilir. Ancak, ishalin birçok nedeni viral veya paraziter olabilir, bu durumlarda anbiyotiklerin kullanımı ishali kesmez. Antibiyotikler doktor kontrolünde kullanılmalıdır.

İshal Kaç Gün Sürer?

İshalin kaç gün süreceği altta yatan nedene bağlı olarak değişebilir. Akut ishal genellikle birkaç gün devam eder. Kronik ishal ise ishal dört haftadan uzun sürebilir.

İshalken Ne Yenir?

İshalken muz, pirinç, elma püresi, patates püresi, pirinç lapası ve tost gibi yağsız besinler yenilmelidir. B gıdalar bağırsak hareketlerini yavaşlatır ve sindirimi kolay besinlerdir. 

Tehlikeli İshal Rengi Nedir?

Tehlikeli ishal renkleri arasında çok koyu siyah, koyu kırmızı veya parlak kırmızı bulunur. Bu renkler önemli hastalıkların işareti olabilir. Böyle bir durumda azil olarak hastaneye gitmeniz önerilir.

Yetişkinlerde İshali Ne Geçirir?

Yetişkinlerde ishali geçirmek için sindirimi kolay, lif oranı düşük bir diyet uygulanmalı ve bol sıvı tüketilmelidir. Bu önlemlere karşın birkaç günden uzun süren başka belirtilerin de eşlik ettiği inatçı ishallerde doktora danışılmalıdır.

Leblebi İshale İyi Gelir mi?

Leblebi, yüksek lif içeriğiyle sindirimi yavaşlatabilir ve dışkının sertleşmesine yardımcı olabilir. Aşırı leblebi yemek mideyi rahatsız edebileceği için fazla yememek gerekir.

İshal İçin Hangi Doktora Gidilir?

Eğer ishal durumu hafifse ve kısa süreliyse, aile hekimi genellikle uygun tedavi yöntemlerini önerebilir. Ancak, ishal şiddetli veya uzun süre devam ediyorsa, bir iç hastalıkları uzmanına veya gastroenteroloji hekimine başvurmak gerekebilir.

Şeftali İshale İyi Gelir mi?

Evet, şeftali ishale iyi gelebilir. Şeftali, lif ve su içeriği yüksek olduğu için sindirimi düzenleyebilir ve bağırsak hareketlerini destekleyebilir. Ancak herkesin tepkisi farklıdır, bu nedenle ishal durumunda diyet değişiklikleri yapmadan önce doktora danışılmalıdır.

Durduk Yere İshal Neden Olur?

Durduk yere ishal, birçok faktörden kaynaklanabilir. Enfeksiyonlar, gıda zehirlenmeleri, bağırsak irritasyonu, stres, yanlış beslenme alışkanlıkları veya sindirim sistemi rahatsızlıkları gibi nedenler durduk yere ishale yol açabilir. 

Rota Virüsü İshale Neden Olur mu?

Rota virüsü, sindirim sistemi enfeksiyonlarına yol açabilen bir virüstür ve ishale neden olabilir. Rota virüsü özellikle küçük çocuklarda ve bebeklerde sık görülen bir enfeksiyon etkenidir, dışkıyla bulaşabilir. Rota virüsü enfeksiyonları genellikle kusma, ishal, ateş ve karın ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Hastalığın yayılmasını önlemek için temizlik ve hijyen önlemlerine dikkat edilmesi önemlidir.

İshal Karın Ağrısına Ne İyi Gelir?

İshal karın ağrısına, bol su içmek, diyet uygulamak (beyaz pirinç, haşlanmış tavuk gibi hafif gıdalar), probiyotik içeren gıdalar tüketmek ve doktorun önerisiyle antidiyareal ilaçları kullanmak iyi gelir. 

Tehlikeli İshal Rengi Nedir?

Tehlikeli ishal rengi; siyah, kan kırmızısı veya beyaz olabilir. Siyah dışkı, üst gastrointestinal kanamanın bir işareti olabilir. Kan kırmızısı ishal, alt gastrointestinal kanamanın göstergesi olabilir. Beyaz ya da kil rengi dışkılar, karaciğer veya safra yolları sorunlarını gösterebilir. Bu renklerde ishal görüldüğünde, zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

Köpüklü İshal Neden Olur?

Köpüklü ishal sindirim sürecinin bozulması veya bağırsak hareketlerinin hızlanması sonucu olabilir. Köpüklü ishal uzun sürerse veya şiddetlenirse doktor tarafından değerlendirilmelidir.