Sünnet Nedir?
Sünnet için doğumdan sonraki ilk birkaç gün, bebeğin rahatlığı ve iyileşme kapasitesinin yüksekliği açısından en uygundur. İlk birkaç gün yapılamazsa, Yenidoğan dönemi sünneti, birinci ayın sonuna kadar da lokal anestezi ile yapılabilmektedir.Bu dönem geçirildiyse 4-18 aylık dönemde ya da 4, 5-5 yaşından sonra yapılmasında fayda var. Ancak kimi uzmanlar, İki yaştan sonraya kalan sünnetlerin 6 yaşından sonra yapılmasını önermektedir.
Yenidoğan Sünneti Uzman Hekim Tarafından Yapılmalı
Sünnet mümkünse ameliyathane koşullarında yapılması gereken gerçek bir cerrahi işlemdir. Küçümsenmemeli ve uygunsuz ortamlarda yapılmamalıdır. Özellikle yenidoğan sünneti uzman hekimler dışında yapılmamalı. Çok seyrek olmakla birlikte uygunsuz koşullar ve/veya uygunsuz ekipman ile yapıldığında enfeksiyon gibi sorunlar ortaya çıkabiliyor.
Yenidoğan dönemi dışındaki bebek ve çocuklarda sünnet genel anestezi altında ve ameliyathane koşullarında yapılması gereken bir cerrahi işlem. Bunun nedeni ise bu yöntemle ruhsal etkilenmenin en az olmasının yanında iyi bir ağrı kontrolüne de olanak tanıması.Yaklaşık 15 -20 dakika süren işlemin ardından ortalama genel anestezi ile yapılanlarda 3 saat, lokal anestezi ile yapılan yenidoğan sünnetlerinde de 1 saat sonra çocuk evine gönderilebilmektedir.
Sünnetin Faydaları
Sünnet, isteğe bağlı bir işlem olarak dünyada bir bölüm dini topluluklar (Müslümanlar ve Museviler) tarafından tercih edilmekte olmasına rağmen, zaman zaman sünnet lehine çıkan bilimsel yayınlar, başka dinlere mensup topluluklar içinden de sünnet yaptıranların artmasına neden olmaktadır.
Ancak kabul etmek gerekir ki dünyanın yarıdan fazlası tarafından uygulanmamaktadır. Bu durum, sünnetin faydalarını tartışmaya açmış olup lehte ve aleyhte görüşler vardır. Sünnetin yararlı olduğu düşünülen konuları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.
İdrar Yolu İltihabı
İlk 6 ay sonunda sünnetli ve sünnetsiz bebekler arasında yapılan araştırmalarda sünnetli olanlarda bu riskin daha az olduğu gösterilmiş. Özellikle sünnet derisi ucunda darlık olan bebek ve çocuklarla, anne karnında ya da sonrasında yukarı idrar yollarında genişleme saptanmış olanlarda da sünnet öneriliyor.
Hijyenik Avantaj
Kapalı sünnet derisi, kötü bakımla birlikte mikroorganizma yerleşimine uygun bir ortam halini alıyor. Açık penis ucunun temizliği ise daha kolay oluyor.
Penis Kanseri
Çeşitli yayınlarda sünnet olmayanların karşılaştırılmasında sünnet olanların penis kanserine daha az yakalandıklarını destekler sonuçlar bildirilmiş. Bunun açık penis ucundaki lezyonun kolay fark edilmesi ve hijyenik avantajla ilişkili olduğu yorumları da yapılıyor.
Rahim Ağzı Kanseri
Sünnetli erkeklerin partnerlerinin de benzer şekilde rahim ağzı kanserine daha az yakalandıklarını destekler sonuçlar bildirilmiş.
Erken Boşalma
Sünnetli erkeklerde erken boşalma probleminin daha az görülmesinin açık penis ucunun çamaşırla sürekli temasının aşırı duyarlılığı giderek azaltmasından kaynaklandığı savunuluyor.
Sünnet Nasıl Yapılır?Çan Yöntemi
Yaşa uygun iki metal plaka arasında sünnet derisi sıkıştırılır ve dışta kalan bölüm kesilir. Kanamasız olup sıklıkla yenidoğan bebeklerin sünnetinde tercih edilir.
Lazer ya da Koter Yöntemi
Sünnet derisinin bu elektrikli aletler yoluyla kesilmesidir. Ehil olmayan ellerde tehlikeli olabileceği ve kalıcı sakatlıklar bırakabileceğinden önerilmemektedir.
Cerrahi Yöntem
Klasik olarak cerrahi yoldan kesilerek uçların birbirine dikilmesi şeklinde yapılır. En yaygın kabul gören ve Acıbadem Sağlık Grubu Çocuk Cerrahisi biriminde kullandığımız yöntem bu yöntemdir.
Yapılma Yaşı
Tartışmalı bir konu olmakla birlikte genel olarak kabul gören görüş iki yaştan önce ya da altı yaşından sonra yapılmasıdır. Bu yaşlar arasında özellikle ruhsal açıdan çocukların olumsuz etkilendikleri, bunun kendilerine anne ve babası tarafından verilmiş bir ceza olduğunu düşündükleri savunulmaktadır.
Yapacak Kişiler
Ülkemizde sünnet, en eski hekimlik uygulamalarını düzenleyen kanunda belirtildiği gibi hekimler, sağlık memurları ve hatta uygun süre bir sağlık memuru ile çalışan kişilerce bile yapılabilmektedir. Ancak günümüzde en yaygın çocuk cerrahları, ürologlar ya da genel cerrahlar tarafından yapılmaktadır.
Nasıl ve Nerede Yapılmalı?
Yapılacak cerrahi işlemin, hastane koşullarında ve hatta ameliyathanede yapılması en doğru seçim olacaktır. Halen pek çok sağlık kurumunda lokal ve genel anestezi ile sünnet yapılmaktadır.
Ancak son yıllarda kullanılacak anestezi şeklinin de genel anestezi olması gerektiği konusunda artık bir fikir birliği oluşmuştur. Günümüzde genel anestezi giderek daha güvenli hale gelmiştir.
Sünnet İyileşme Süreci
Elbette tıbbi gereklilikler her yaşta yapılmasını gerektirebilir. Yenidoğan döneminde sünnet konusunda farklı görüşler bulunmakla birlikte, özellikle yaşamın ilk iki haftasında bebeğin hızlı iyileşme özelliğinden yaralanmak üzere yapılmasını önerenler giderek artmaktadır.
Zaten kısa süreli (15-20 dk.) ve uygulanan ağrı kesme yöntemleri (penil blok ya da kaudal blok gibi) sayesinde sonuna doğru yüzeyelleşen bir anestezi uygulanmaktadır. Genel anestezi hem çocuğu ruhsal bakımdan koruyacak hem de iyileşme süreci kısalacaktır.
Sünnet operasyonundan sonraki iyileşme süreci çocuğun ne zaman sünnet olduğuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir.Lokal anestezide ise; hangi koşullarda ve yaşta yapılırsa yapılsın çocuk, penisine yapılacak olan iğne yüzünden büyük korku ve panik yaşamaktadır. Bu anlar çocuk tarafından yaşamı boyunca korkuyla hatırlanmaktadır.
Komplikasyon ve Sakıncalar
Sünnet sırasında derinin fazla ya da az bırakılması, kötü nedbe dokusu kalması, kanama, şekil bozuklukları, idrar yolunun zarar görmesi gibi kalıcı sakatlıklar ve enfeksiyon karşılaşılabilecek problemlerdir.
Çocuk Nasıl Hazırlanmalı?
Anlayabilecek yaştaki çocuklarla sünnet kararı birlikte alınmalıdır. Çocuğun bu konuda çevre ve arkadaşları tarafından yanlış bilgilendirilmesine meydan verilmeden konu anlayacağı basitlikte anlatılmalı, konuşma ile sünnet arasındaki süre de kısa tutulmalıdır.
Operasyondan önce ilgili hekim tarafından muayene edilmelidir. Böylece hem operasyon sırasında karşılaşılabilecek sürprizlerden (örn: doğuştan sünnetlilik-hipospadias gibi) kaçınılmış ve gerekli kan tahlilleri istenmiş olacaktır, hem de çocuk ve aile birinci ağızdan operasyon ile ilgili ayrıntıları öğrenme fırsatını bulacaklardır.
Uyarılar
Halk arasında doğuştan sünnetli ya da peygamber sünnetli olarak bilinen hipospadias durumu varlığında kesinlikle sünnet yaptırılmamalıdır. Çünkü bu hastalarda idrar deliği olması gereken yerde değildir. Bu durumun ameliyatla düzeltilmesi gerekir. Yapılacak ameliyatlarda sünnet derisi kullanılmaktadır.
Ailede kan hastalığı ya da kanama hastalığı varsa çocuk hiç bir yakınması olmasa bile bir doktora başvurulmadan sünnet ettirilmemelidir.
Düşme ya da diş çekimi sonrası uzun süre kanama öyküsü olan, iğne yapıldıktan sonra veya bir darbe sonrası büyük şişlik ve çürükleri oluşan çocuklar ile zaman zaman kendiliğinden diş eti ya da burun kanaması olan çocukların mutlaka kan testleri yapıldıktan sonra sünnet edilmeleri gerekir.
Ailede bulunan kronik (müzmin) hastalıklar, önceden geçirilmiş önemli rahatsızlıklar (Örn: hastanede yatmayı gerektiren) ve ameliyatlar da girişimi yapacak olan hekim tarafından bilinmelidir. Sorunları olan hastalarda sünnetten önce gerekli önlemler alınarak tehlikeli durumlar oluşmasının önüne geçilebilmektedir.