Ön çapraz bağ zedelenmesi
Ön çapraz bağ yaralanması, temaslı veya temas olmaksızın oluşabilir. Temas olmadan oluşan ön çapraz bağ yaralanması önceden tahmin edilebilen, özellikle kadınlarda önlenebilen nitelikte yaralanmalardır.
Ön çapraz bağ yaralanmasında risk faktörleri
- Saha ve ayakkabı ilişkisi (kayan zemin)
- Anatomik özellikler ve hormonal durum
- Kötü düşme tekniği
- Gövde ve bacak kuvvetinin dengesiz ve yetersiz olması
- Kötü denge ve esneklik
- Aile öyküsü
- Fazla kilo
- Ani hareket ve hız değişimi
Düşme şekliniz bağları zedeler
Ön çapraz bağ yaralanmasının en önemli nedeni ‘sorunlu düşme’dir. Sorunlu yere düşme; dizlerin içe yakın, uyluğun içe ve baldırın dışa dönmesi olarak ifade edilebilir. Sorunlu düşme aşamaları şöyle gelişir:
- Uyluk içe doğru döner.
- Diz içe doğru yaklaşır.
- Baldır dışa doğru dönmeye zorlanır.
Birçok çalışmada ön çapraz bağ yaralanmalarının diz ve kalçanın az bükülmüş olması ve yere düşerken tek ayağa yüklenerek düşmenin neden olduğu belirtilmiştir. Doğru düşme ise şöyle gerçekleşir:
- Diz kapakları birbirine yaklaşmaz, her iki ayak eş zamanlı temas eder.
- Dizler ve kalçalar olabildiğince bükülür.
Ön çapraz bağ yaralanmasını önlemek için…
- Her amatör ya da profesyonel sporcunun ve ailesinin ön çapraz bağ yaralanması öykülerinin değerlendirilmesi,
- Sporcunun koşması, düşmesi ve ani yön değiştirmelerinin dikkatli bir gözle ya da yüksek hızlı kameradan sağlanan görüntülerle değerlendirilmesi, gerekir.
Bu değerlendirmede;
- Ani dönme ve hız değiştirme olduğundaki durumun,
- Gövde ve bacağın kuvvetinin, dengesinin ve esnekliğinin,
- Sıçrama ve özellikle düşme tekniğinin gözden geçirilmesi, gerekir.
Ön çapraz bağ yaralanmalarını bu testlerle tam anlamıyla önlemek mümkün değildir ancak yapılan çalışmalar yaralanmanın önceden tahmin edilebileceğini ortaya koyar.
