Okul korkusu nasıl yenilir?
Okul korkusu neredeyse her çocukta görülen bir sorundur. Bu, özellikle okula yeni başlayan çocuklarda sıklıkla görülür. Anne ve babalara bu noktada büyük görev düşer. Zira bugüne kadar ailede güvenli hisseden çocuk, okula başladığında tanımadığı bir ortama uzun süreli olarak adım atar. Öğretmenlerin büyük sorumluluğunun olduğu bu süreçte ebeveynlerin de birlikte çalışmasıyla okul korkusu yenilir. Zira okul korkusu yenilmediğinde ergenlik ve tüm hayatı boyunca ciddi sonuçlar yaratabilir. Çocuğun okula devamının sağlanamaması, akademik, sosyal ve duygusal gelişiminde sorunlar yaşamasına neden olabilir. Okula gitmediğinde zihinsel kapasitesini geliştiremez, yaşıtlarıyla iletişim kuramaz, temel akademik becerileri kazanamaz. Bu durum ergenlik döneminde de iletişim kuramama sorunuyla yeniden gündeme gelebilir. Okuldan, sosyal çevreden uzaklaşan çocuk içe dönük, kendine akademik hedefler koymaktan kaçınan, yalnız, internete bağımlı hale alabilir. Vücut salgılarında bozulmalar, yeme bozuklukları, obezite, öfke patlamaları da sık görülür. Okul korkusu için bilgiler ve uygulanabilecek basit öneriler…
İlk gün kurallar esnetilebilir
Çocuğun okula ilk başladığı gün veya günler için evden sevdiği bir veya iki oyuncağını getirmesine öğretmeninin izin vermesi ve bazı kuralların esnetilmesi okula uyumda önemli bir destek unsuru yaratır. Öğretmen kontrolü anne ve babadan alarak her şeyin yolunda ve ne yaptığının farkında olduğunu hem aileye hem de çocuğa hissettirebilmeli. Öğretmene güvenen anne ve baba bunu çocuğuna yansıtarak, güvende olduğunu inandırmış olur.
‘Korkulacak bir şey yok’ demeyin!
Çocukların okul korkusunu yenmelerine yardımcı olurken sıcak ve içten davranılmasını gerekir. “Korkma, korkulacak bir şey yok” derseniz, çocuk bunu “Demek ki korkulacak bir şey var” olarak algıladığından bu tür “yapma”, “etme” tarzında komutlar içeren cümleler kurmaktan kaçınmalısınız. Anne ve babaların çocuklarını sınıfa bırakırken sakin bir ses tonu ve görünümde olmaları önemlidir. Çünkü çocuklar anne ve babalarının ne hissettikleri konusunda duyarlıdırlar ve endişeliyseniz hemen anlarlar. İçinizden ne kadar üzülseniz de gülümseyin, sakin ve yapıcı ses tonu ile konuşun. Kaygılı ya da mutsuz olduğunuz yüzünüze yansırsa çocuğunuz şöyle bir mesaj alır: “Okul, kreş ya da yuvaya gitmemle ilgili annemi endişelendiren bir şey var, demek ki başıma bilmediğim bir şey gelebilir.” Tüm bu yaklaşımlar bazen başarısızlıkla sonuçlanabilir. Böyle bir durumda bir uzmandan destek alınabilir.
Güvensiz çocuklar okula zor alışır
Okula başlarken takvim yaşının yanı sıra çocuğun fiziksel ve ruhsal gelişimi de okula başlamaya hazır olup olmadığının göstergesi olarak önemlidir. Bazı çocuklar daha geç olgunlaşabilir, bu durumda okula başlamak için bir yıl daha beklemesi gerekebilir. Fakat tutturma ya da kaygı kaynaklı bir isteksizlik ortaya çıkıyorsa bu davranışın üzerine gidilmesi gerekir. Bu durum, daha önce anne ve babadan ayrılmayan, ayrılığın endişe verici olduğu duygusu hissettirilen, güvensiz çocuklarda daha sık görülür. Bu çocukların kaygı düzeyi oldukça yüksek ve ebeveynlerinde de kaygı hali olabilir. Daha önce hiç sorumluluk verilmeyen, aşırı korumacı davranılan ve otonomisini geliştirmesine müsaade edilmeyen çocuklar daha sık sorun yaşar.
Büyük kardeş sayesinde okul korkusu yaşamayabilir
Tek çocukların mı yoksa kardeşi olanların mı okul korkusu yaşadığı merak edilen sorulardan biri. Bu sorunun kesin bir cevabı olmamakla birlikte evde kendinden küçük bir kardeşinin annesi ile baş başa zaman geçireceğini düşünen çocuklarda okula uyum sağlamanın biraz daha zor olabildiği belirtilir. Kendisinden büyük abla ya da abisi olan çocukların, onları görerek rahatlar, bu durumun da çocukta okula karşı özendirici bir istek yaratarak, motivasyonunu yükseltir.
Mesafeli öğretmen okul korkusunu artırabilir
Çocuklarda okula başlarken okul korkusu en çok anne ve babadan ayrılma, onları bir daha görememe kaygısıyla gelişir. Çocuklar kendilerini güvende hissettikleri noktada kaygıları azılır, okula uyumları da kolaylaşır. Burada anne ve babaların dışında öğretmenlere de okul korkusuyla ilgili önemli görevler düşer. Çocuk okula girdiği andan itibaren endişe içinde ve ne olacağını bekler haldeyken, öğretmeni ile ilk teması çok önem taşır. Sevecen ve ilgili öğretmen güven duygusu vererek, çocuğun adaptasyonunu kolaylaştırırken, mesafeli ve kararsız bir öğretmen güvensizlik yaratarak çocuğun endişesini ve okul korkusunu artırabilir.
Aile tutumu çok belirleyici
Profesyonel destek alındığı halde çocuk okula gitmek istemiyorsa okul öncesinde çocuğa okulu anlatan materyaller, kalem, defter, kitap almak veya okula giden öğrencilerle bir arada bulundurmak gerekir. Okulu sevdirmeye çalışmak önemli. Okul korkusuna karşılık başlamadan, okulu gezdirmek, öğretmenlerle tanıştırmak faydalı olabilir. Okul başladığı zaman da önemli olan tutumun devamlılığıdır. Bu tutum anneden babaya, aileden aileye değişebilir. Ama her ailenin tutumu önemlidir. Çocuk o tutumda ve tavırda devamlılık görürse, okula gitmesi gerekiyorsa gidecektir. Bunu tatlı dille, alıştırarak yapmak gerekir.
Okulun ilk haftasını rahat geçirmek için bunlara dikkat!
- Çocuğunuzun sorularını cevapsız bırakmayın, gerekli açıklamaları mutlaka yapın.
- “Okula gitmek zorunlu, biz de seni aslında onun için okula gönderiyoruz” tarzındaki düşünceleri yansıtmayın.
- Yoğun endişe yaşayarak bunu çocuğunuza yansıtmayın.
- Okulu gereksiz ve zamansız ziyaret etmeyin.
- Okuldan korkan ya da okul söz konusu olduğunda sıkıntı duyan, karnı ağrıyan, bulantı veya kusması olan çocuğunuzu bu yakınmaları nedeniyle okula göndermemezlik yapmayın.
- Çocuğun okul korkusuyla dalga geçmeyin.
