Kuş gribi nasıl bulaşır?
H5N1 virüsü yıllar sonra ülkemizde yeniden baş gösterdi. Kuş gribi olarak bilinen bu rahatsızlık, asıl olarak tavuk, hindi, ördek gibi kanatlı hayvanlarda hastalık yapan virüslerle meydana gelir. Dünya Sağlık Örgütü, kuş gribi virüsünün dünyada 100’den fazla yabani kuş türünde tespit edildiğini belirtti. Bunların büyük çoğunluğunda virüsün rahatsızlığa yol açma etkisi düşük olsa da son yıllarda öne çıkan H5N1 virüsü, kanatlı sürülerinde çok hızlı yayılır.
Hayvanlarla temastan kaçının
Kuş gribi virüsünün kontrolü zordur ve bir ülkeden diğerine, göçmen kuşlar tarafından taşınır. Martı, deniz kırlangıcı, ördek, kaz, kuğu gibi kanatlı kuşlar, kuş gribi virüsü için rezervuar kaynaktır. Kanatlılarda tedavisi yoktur ve ölümle seyreder. İnsanlara kolay bulaşmasa da bu hiç bulaşmadığı anlamına gelmez. Geçtiğimiz yıllarda dünyada pek çok kişinin ölümüne neden olan kuş gribi, hasta hayvanların vücut çıktılarına çok uzun süre temasla geçebilir.
Kuş gribinin bulaşma yolları
Kuş gribi olan hayvanın eti veya yumurtasıyla insana henüz bulaşmadı. Kuş gribinin, kanatlı hayvandan insana bulaşması enfekte veya ölü hayvana korunmasız temasla olur. Çevreden insana bulaşması ise; enfekte hayvanların gözyaşı, tükürük, burun ve boğaz akıntılarına veya dışkılarına temasla, enfekte salgı ve dışkılarla kontamine olmuş yüzeylere ve eşyalara temasla, enfekte tozların solunmasıyla olur. Virüs, dışkının kuruyup toza karışması sonrası rüzgarla yayılarak solunum yoluyla da insanlara bulaşabilir. Kuş gribinin insandan insana bulaştığına dair kanıtlanmış vaka yok. Virüs insandan insana geçme özelliği gösteren bir dönüşüme uğrama ihtimali bulunur. Kuş gribi virüsünden korunmada hijyen büyük önem taşır. Riskli durumlardan özenle kaçınmak ve elleri bol su ve sabun ile sık sık yıkamak çok önemli.
Yüksek ateş ve kas ağrılarına dikkat!
Kuş gribi mevsimsel gripten çok da farklı belirtiler göstermez. Ancak özellikle 38 derecenin üzerinde seyreden yüksek ateş, yoğun kas ağrısı, öksürük, boğaz ağrısı öne çıkar. Kuş gribi olgularında, hafif belirtilerden hastaneye yatışı gerektirecek şiddetli organ yetmezliklerine kadar değişen geniş spektrumlu bulgular da görülebilir. Bu olgularda karın ağrısı, ishal, nörolojik belirtiler de görülebilir. Alt solunum yolları ve akciğer tutulmasına bağlı olarak zatürre, solunum yetmezliği ve diğer organların etkilenmesi söz konusudur. Virüs bulaştıktan sonra kuluçka süresi insanlarda 3-10 gün arasında değişir.
Şüpheli durumda zaman kaybetmeyin
İnsanlarda enfeksiyon oluşturması halinde rahatsızlığın erken döneminde etkili olan ve hekim kontrolünde kullanılan antiviral ilaçlar, kuş gribi tedavisinde kullanılır. Yapılmış çalışmalar, virüsün bu ilaçlara çoğunlukla duyarlı olduğunu gösteriyor; ancak bazen de dirençli virüslere rastlanabilir. Bunun dışında, sağlık kuruluşlarında rahatsızlığın belirtilerini hafifletici ve destekleyici diğer tedaviler de uygulanabilir. Bu nedenle, şüpheli durumlarda belirtiler ortaya çıktıktan sonra en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurulması son derece önemli.
