Vitamin ve Minerallerin Faydaları
Vitamin ve mineraller sağlık için faydalıdır. Bazıları vücut tarafından üretilirken bazıları sadece dışarıdan alınabilir. Her vitamin ve mineralin faydası farklıdır. Vitamin içeren besinler tüketen kişilerin alacağı fayda da buna bağlı olarak değişkenlik gösterir. Aynı şekilde mineral içeren besinler de farklı faydalar sağlar. Diyabet hastalarında özellikle E, C ve B grubu vitaminlerinin olumlu etkileri vardır. Her gün taze sebze ve meyve, tahıl ve et grubundan tüketilirse yetersizlik oluşmaz. Özellikle her öğünde C vitamin kaynağı besinlerin alınması gereklidir. B grubu vitaminlerin ise hap olarak alınması önerilir. E vitamini daha çok yeşil yapraklı bitkiler, yağlı tohumlar ve bunlardan elde edilen yağlar, fındık ve fıstık gibi sert kabuklu meyveler, tahıl taneleri ve kuru baklagillerde bulunur. C vitamin ise yeşil sebzeler, kuşburnu, turunçgiller, çilek ve domateste bulunur.
Diyabet Hastaları Hangi Besinleri Almamalı?
- Şeker ve şekerli tatlıları (reçel, bal, pekmez, çikolata, kurabiye, kek ve pastalar)
- Tereyağı, margarin, iç yağı, kaymak, krema
- Salam, sosis, sucuk, pastırma
- Sakatatlar (karaciğer, beyin, dalak, işkembe vb.)
- Kızartılmış ve kavrulmuş besinler
- İçeriğini bilmediğiniz hazır gıdalar
Selenyum Kullanımı Kalp Krizi Riskini Azaltabilir
Selenyumun vücudumuza sağladığı faydalar:
- En önemli faydası güçlü antioksidan oluşudur.
- Serbest radikallerle savaşır. Hastalıklardan özellikle kanser ve kalp hastalıklarından korur.
- Guatr hastalığında gerekli mineraldir. Eksikliğinde tiroit salgılamada düzensizlik olur.
- Özellikle kanın pıhtılaşmasını azaltır ve inme olayı, kalp krizi riskini azaltır.
- İyi huylu kolesterol ve kötü huylu kolesterolü dengeler.
- Vücuttaki atıkları atmaya yardımcı olur.
Magnezyum Migren Tedavisinde Faydalı
Magnezyumun vücudumuza sağladığı faydalar:
- En önemli etkisi anti-stres etkisidir. Bu yüzden vücudu rahatlatır, migren gibi şiddetli baş ağrılarının tedavisinde magnezyumdan faydalanılır.
- Kalp sağlığı için çarpıntı ve kalp ritim bozukluklarında faydalanılır.
- Kas sağlığı için oldukça önemlidir. Eksikliğinde kaslarda kramplar görülür.
Fazla kahve, çay, stres ve bazı ilaçlar magnezyum eksikliğine yol açar.
Hamilelikte Demir Eksikliğine Dikkat
Demirin vücudumuza sağladığı faydalar:
- Demirin vücudumuzda en çok bulunduğu yer kanın kırmızı hücreleridir. Kanın kırmızı hücrelerinin yapılmasında önemli yapı taşıdır.
- Demir eksikliği, ülkemizde de sık rastlanan kansızlık anemisine sebep olur.
- Özellikle çocuklarda annenin hamilelik döneminde demir eksikliği zeka gelişimini olumsuz etkiler.
- 1 yaşından önce inek sütünün kullanılması emilimi bozar ve kansızlık sebebidir.
- Yine çocuklarda demir eksikliği huzursuzluk, zeka düzeyinde gerilik, motivasyon, vücut direnci düşmesi, iştahsızlık sebebidir.
Kalsiyumun Faydaları
Kalsiyumun vücudumuza sağladığı faydalar:
- Kalsiyumun en önemli faydası kemik yapımı ve diş yapımıdır.
- Kalsiyum ihtiyacı anne karnında başlar. Cenin çok fazla kalsiyum aldığı için kalsiyum alımı eksikse annede bazı problemler yaratabilir. Eğer az almışsa vücutta zararlı maddeler çok fazla birikir.
- Kemik erimesi riski yüksek, menopoz dönemi kadınlar ve büyüme çağındaki çocuklar kalsiyum alımına önem göstermeli.
Kükürt Beyin Sağlığını Destekler
Kükürt, vücudun oksijen dengesini ve bağışıklık sistemini koruyarak, beyin fonksiyonlarının çalışmasını destekleyen bir mineraldir. Ayrıca B vitaminlerinin kullanılmasına yardımcı olan kükürt, bazı zararlı bakteriler üzerinde yok edici etkiye de sahiptir. Kalp-damar hastalıkları riskini de düşüren kükürt; havuç, soğan, sarımsak, kereviz, turp, lahana, ıspanak, muz, maydanoz, marul, patatesin yanı sıra kırmızı et, tavuk, balık ve yumurtada bulunur.
Kanserden Koruyan Vitaminler
Bağışıklık sistemini destekleyici ve hastalıklara karşı direnci artırmada önemli görevleri olan birçok vitamin ve mineral vardır. Bunlardan bazıları A vitamini ve C vitaminidir. A vitamini; karoten, retinol; özellikle viral enfeksiyonlara karşı bağışıklık sisteminin destekleyicilerindendir. Ayrıca karotenlerin kansere karşı koruyucu etkileri olduğu da bilinir. Bu nedenle A vitamini yeterli miktarda alınmalıdır. A vitamini kaynakları; sarı-kırmızı-turuncu meyve ve sebzeler, karaciğer ve süttür. C vitamini ise bağışıklığın güçlendirilmesinde doğal bir rol oynar. Anti-viral ve anti-bakteriyel özelliğe sahiptir. Asıl işlevi ise bağışıklık sisteminin güçlendirilmesidir. Bunun yanında da kanserojen yapıların etkinliğini azaltmakta da önemli görevler alır. C vitamini kaynakları; sebze (koyu yeşil yapraklı) ve meyvelerdir. E, B6, B12 vitamini ve folik asit; bu yapılar hem antikorlar hem de hücre aracılı bağışıklık sisteminin önemli yapıtaşlarıdır.
Bağışıklık Sistemini Güçlendiren Vitaminler
Vücut direnç sistemini destekleyecek öneriler:
- A vitamini yumurtanın sarısı, ciğer ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. İhmal etmeyin.
- C vitamini tüketirken meyve suyunu sıkıp, bir saat sürahide bekletirseniz faydası kalmaz.
- Sebzeleri birçok parçaya bölüp, ağzı açık pişirmek, saatlerce yıkamak vitamin kaybına neden olur.
- E vitamini kuru baklagil, yağ, fındık, fıstık gibi besinlerde bulunur. E vitamini kalbi korur, zararlı bileşenlerin vücuttan atılmasına yardımcı olur.
- Selenyum deniz ürünlerinde ve hayvansal gıdalarda bol bulunur.
- Güneşli günlerde biraz dışarı çıkmak, yürüyüş yapmak D vitamini almaya yarar.
- Balık omega 3 kaynağıdır. Haftada iki defa ızgara balık tüketmek kilo dengesini sağlar.
- Et ve sütte bulunan çinko büyüme, gelişme, doku onarımında ve bağışıklık sistemi üzerinde önemli bir mineraldir.
Değişen Havalarda Hangi Vitamin Kullanılmalı?
Sık değişen hava koşullarında, özellikle mevsim değişikliği sürecinde soğuk algınlığı, üst solunum yolu enfeksiyonları ve komplikasyonları, sinüzit, bronşit gibi hastalıklar sıklıkla görülür. Bu dönemlerde vücut direncini yüksek tutmak gerekir. Doktor kontrolünde alınan vitaminler bağışıklığı güçlendirebilir. Bilinçsiz kullanım ise istenmeyen sonuçlara neden olabilir.
- C vitamini, B vitamini ve minareleri mevsim değişikliği zamanlarında kullanmak vücut direncini artırır ve komplikasyonlara karşı vücudu korur.
- Kış aylarında güneşin az görüldüğü dönemlerde ise kalsiyum ve D vitamini takviyesi gereklidir.
Fazla Alınan Vitaminlerin Zararları
Gereksiz yere alınan vitaminler çok ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bilinçsiz alınan vitaminler; kalp ve böbrek hastalıklarına, kabızlığa, kramplara, ciltte koyulaşmalara, pullanmaya, kafa içi basıncın artmasına, şiddetli baş ağrısına, görme problemine, kanda pıhtılaşmaya varan çok ciddi sağlık sorunlarına neden olur. Vitaminlerin suda eriyen ve yağda eriyen vitaminler olmak üzere iki gruba ayrılır. B ve C vitaminlerinin suda eriyebildiği için vücudumuzda depo edilmesinin söz konusu olmadığını, bu nedenle eksiklikleri yağda eriyen vitaminlere göre daha sık görülür. Fazla tüketilmeleri vücutta birikim yapmadığı için çoğu zaman sorun oluşturmaz. Yağda eriyen vitaminler (A, D, E, K vitaminleri) fazla alındığında vücutta birikir ve kontrolsüz kullanıldığı zaman 'hipervitaminoz' denilen vitamin fazlalığına yol açar. Vitamin eksikliği kadar fazlalığı da bir sağlık sorunu haline dönüşür. Sağlıklı beslenmenin vitamin alımı için yeterlidir. Ek vitamin ihtiyacı ise doktor kontrolünde olmalıdır.
Gereksiz yere alınan vitaminlerin neden olduğu sorunlar:
- D vitamini fazlalığı kanda kalsiyum düzeyinde artışa ve buna bağlı olarak kas krampları, kalp ritim problemleri, kabızlık gibi sorunlara,
- A vitamini fazlalığı beyin basıncının artmasına, kas güçsüzlüğüne, baş ağrısına, görme sorunlarına, ciltte koyulaşmaya, pullanmaya, kafa içi basıncının artmasına,
- C vitamininin fazlalığı vücutta depo edilmemesine karşın idrarla atıldığından bazı böbrek taşlarının oluşmasına,
- K vitamini fazlalığı kanın pıhtılaşmasına,
- E ve C vitaminleri fazlalığı akciğer kanserinin oluşumuna neden olabilir.
Vitamin eksikliğinde karşılaşılan sorunlar:
- C vitamini eksikliğinde cilt ve diş eti problemleri,
- A vitamini eksikliğinde görme problemleri,
- D vitamini eksikliğinde kemik problemleri,
- B vitamini eksildiğinde ise cilt ve sinir sistemi problemleri oluşur.
