Yazı İçeriği

Çocuklarda obezitenin nedenleri

4 saatten fazla televizyon izlerlerse…

Günde 1 saat egzersiz şart

Anne ve/veya baba kiloluysa

Obezitenin neden olduğu sorunlar

Çocuklarda obezite nedenleri nelerdir?

Aşırı kilolu olma bugün dünyada önemli bir sorun haline gelmiştir. 5-17 yaşlarında olan 10 çocuktan biri aşırı kiloludur, bu sayı dünya çapında 155 milyon civarındadır. Bunların dörtte birine eşit olan 30-45 milyon çocukta ise obezite mevcuttur. Obezite, metabolik sendroma neden olur, bu sorun da erken kalp hastalığı oluşmasına yol açar. Metabolik sendrom; yüksek kan insülin düzeyleri, hipertansiyon, yüksek kan yağları ve obezite bulguları ile karaterizedir. Normal kilolu çocuklarda metabolik sendrom görülmez. Aşırı kilolu çocuklarda tip 2 diyabet görülme oranı artmıştır ve artmış kardiyovasküler risk de mevcuttur. Gelişmekte olan ülkelerde geleneksel yaşam tarzı değişiklikleri ile birlikte tip 2 diyabetli çocuk sayısında artış mevcuttur. Obez çocuklarda normal çocuklara göre hipertansiyon görülme oranı 3 kat artmıştır. Hipertansiyon ise önemli bir risk faktörüdür. Uyku sırasında solunum durması da obez çocuklarda görülebilir ve bu da kalp damar hastalıkları riskini artırır.


Çocuklarda obezitenin nedenleri

Enerjisi yoğun yiyeceklerin tüketiminin artması, azalmış fiziksel aktivite ve yiyeceklere kolay ulaşım gibi faktörler obezite probleminin artmasına neden olmuştur. Okulların sağlıklı yiyecekler ve fiziksel aktivite konusunda yeterli yapıda olmamaları bu sorunu daha da ağırlaştırır. Aşırı kiloya birçok etmen neden olabilir. Genetik yapı, yaşam tarzı veya bu ikisinin birlikte etkisi önemlidir. Bazı durumlarda hormon hastalıkları ve ilaç tedaviler de buna neden olabilir. Tüketilen yiyeceklerin bir kısmında sağlıklı içerikler olmayabilir ve hareketsiz yaşam buna katkıda bulunur.

4 saatten fazla televizyon izlerlerse…

Altı yaşından küçük çocuklar televizyon başında ortalama 2 saat geçirirler. Buna bilgisayar kullanımı ve video oyunları eklendiği zaman bu süre 5 saati geçebilir. Toplam süre 4 saati geçtiği zaman bu çocukların aşırı kilolu olma olasılığı yüksektir. Yatak odasında televizyon bulunması da bu sürenin artmasında önemli rol oynar. Amerikan Pediatri Derneği, 2 yaşından büyük çocukların ekran başında 1-2 saatten fazla kalmamalarını, 2 yaşından küçük çocukların ise televizyon seyretmesinin uygun olmadığını belirtiyor.

Günde 1 saat egzersiz şart

Birçok çocuk yeteri kadar fiziksel aktivitede bulunmaz. Okullarda yapılan beden eğitimi derslerinde haftada ancak 25-30 dakikalık egzersiz yaptırıldığı bilinir. Şu anda önerilen kılavuzlara göre, 2 yaşından büyük çocukların günde 60 dakika en az orta derecede egzersiz yapmalarını önerilir.

Anne ve/veya baba kiloluysa

Genetik yapı da kilo ile yakından ilişkili olmasına karşın son yıllarda görülen problemlerden tek başına sorumlu değildir. Ailelerin yeme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite düzeyleri de aşırı kilo sorunuyla yakından ilişkilidir. Ebeveynlerden bir veya ikisinin aşırı kilolu olması riski artıran diğer bir faktördür.

Obezitenin neden olduğu sorunlar

Kalp ve damar sağlığını etkileyen riskler şunlardır:

  • Hipertansiyon
  • Damar iç tabakası fonksiyon bozukluğu
  • Büyük baş atardamarı (karotis) sertliğinin artması
  • Sol karıncık kas kitlesinde kalınlaşma
  • Sol karıncıkta genişleme
  • Yüksek kolesterol düzeyleri

Aşırı kiloları nedeniyle mutsuz olan çocuklar sağlıksız yeme alışkanlıkları, anoreksiya ve bulimiya gibi psikolojik sorunlara eğilim gösterirler. Bu çocukların depresyon ve madde bağımlılığı riskleri de vardır. Çocukluk çağında aşırı kilo veya obeziteye ikincil oluşan kardiyovasküler risk faktörleri erişkin dönemde kalp hastalığı, kalp yetmezliği ve inme gibi tıbbi sorunlara neden olabilir. Aşırı kilo ve obezitenin engellenmesi ile bu sorunların ileride çıkması önlenebilir. Aşırı kilolu ve obez çocukların şu anda ve gelecekte sağlıkla ilgili birçok sorunları olabilir. Çocuklarda obezite kemik ve eklem sorunları, egzersiz ve spor yapmayı engelleyen nefes darlığı, uyku sorunları, daha erken seksüel olgunlaşma, karaciğer ve safra kesesi problemleri, depresyon gibi sorunlar görülebilir.