Böbrek Ağrısı Nedir?
Böbrek ağrısı, bireyin böbreklerinin bulunduğu bölgeden kaynaklanan rahatsızlığa verilen isimdir ve bir tıbbi sorunun belirtisidir. Genellikle yanlarda, sırtta veya karında hissedilen hafif bir ağrı olarak tanımlanır. Ancak bu bölgelerdeki ağrılar her zaman bir böbrek sorununun işareti değildir. Böbrek ağrısı sıradan sırt ağrısıyla kolaylıkla karıştırılabilir. Böbrek ağrısının sırt ağrısına kıyasla nasıl hissedildiği ve konumunun tam nerede olduğu konusunda bazı farklılıkları mevcuttur.Böbrek ağrısının bazıları oldukça ciddi tıbbi sorunlara işaret eden birden fazla olası sebebi mevcuttur. Böbreklerden kaynaklandığı düşünülen ağrıların doktora gösterilmesi tavsiye edilmektedir.
Böbrek Ağrısı Neden Olur?
Böbrek ağrısının birçok olası nedeni vardır. Bu nedenler arasında başlıcaları dehidrasyon, böbrek enfeksiyonu, böbrek taşı, böbrek kisti, polikistik böbrek hastalığı, glomerülonefrit, hidronefroz ve aterosklerotik renal arter stenozu olarak sayılabilir.
Dehidrasyon
Dehidrasyon, böbrek ağrısının olası bir nedenidir. Gün içerisinde yeterli su içme alışkanlığına sahip olmamak böbrek ağrısına neden olabilir. Susuz kalan bireylerin böbreklerinde normalde su ile gönderilebilecek atıklar birikebilir ve tıkanmaya neden olabilir.Şiddetli dehidrasyon belirti ve semptomları arasında vücudun aşırı ısınması, dikkat dağınıklığı, akıl karışıklığı, ruh hali değişiklikleri ve kabızlık sayılabilir. Dehidratasyon için standart tedavi yöntemi daha fazla sıvı içmektir. Ağır dehidrasyon vakalarında bireyin rehidrate olması, yani susuzluğunun giderilmesi için intravenöz yani damariçi sıvı verilmesi gerekli olabilir.Böbrek Enfeksiyonu
Eğer bakteriler böbreklere ulaşırsa, böbrek enfeksiyonuna yol açabilirler. Normal şartlar altında bakteriler böbreğe idrar yolundan, özellikle de tedavi edilmeyen bir idrar yolu enfeksiyonu ile ulaşabilirler.
Böbrek enfeksiyonunun en yaygın belirtileri arasında bulantı, donuk ağrı, idrara çıkma sırasında yanma veya ağrı, idrarda kan veya irin, keskin ağrı, kötü kokulu veya bulanık idrar, kusma, sırt veya kasık bölgesi ağrısı, titreme ve ateş görülür. Bu semptomlara sahip bireylerin acil tıbbi yardıma başvurması tavsiye edilir.Birçok vakada enfeksiyon türünün belirlenmesi ve doğru tedavinin uygulanması için incelenmek üzere idrar örneği alınır. Bu enfeksiyonlar genellikle bakteri türüne uygun antibiyotik ile tedavi edilir. Daha ağır vakalarda bireyin damar içinden antibiyotik ve sıvı alması için hastaneye gitmesi gerekebilir.
Böbrek Taşı
Böbrek taşları, böbreklerde zaman içinde tuzlar ve minerallerin birikerek küçük tortular oluşturması ile ortaya çıkar. Bu taşlar zamanla büyüyebilirler. Küçük böbrek taşları genellikle böbreklerden geçer ve idrar ile atılırlar. Bunlar herhangi bir semptoma neden olmaz.
Daha büyük böbrek taşları ise böbreklerden mesaneye idrar yolu üzerinden geçerken rahatsızlığa neden olabilir ve böbrekte veya idrar yolunda sıkışabilir. Böbrek taşlarının belirti ve semptomları arasında idrarda kan, idrara çıkma sırasında ağrı, kusma, mide bulantısı ve sırt veya karında çok keskin ağrı bulunur. Normal şartlarda küçük böbrek taşlarının tedavisi taşı düşürmek için sıvı içmeyi ve reçetesiz ağrı kesici ilaçları almayı içerir. Ancak taşı üre yoluyla dışarı atma sürecinde ağrı çok artabilir.
Daha büyük böbrek taşları için daha farklı tedavi yöntemleri doktor tarafından önerilebilir. Bunlar arasında şok dalgalarının böbrek taşlarını parçaladığı şok dalgası litotripsi, üreteroskop adı verilen bir araç ile doktorun böbrek taşlarını gördüğü ve küçük olanları dışarı çıkardığı üreteroskopi ve taşın çözülmesine yardımcı olabilecek özel ilaçlar mevcuttur.
Böbrek Kisti
İyi huylu olan veya kanserli olmayan kistler normalde içi sıvı dolu keselere verilen isimdir. Böbrek kistleri böbreklerden birinde veya her ikisinde birden oluşabilir ve genellikle herhangi bir semptoma neden olmazlar.
Çok büyüyen, patlayan veya enfekte olan bir kist ateş, bölgede hassasiyet veya keskin ağrı ya da üst karın, yan veya sırt bölgelerinde ağrı gibi belirti ve semptomlara neden olabilir. Küçük kistler genellikle tedavi gerektirmez. Tedavinin gerekli olduğu vakalarda ise hekiminiz sizin özelinizde bir tedavi planı uygulayacaktır.
Polikistik Böbrek Hastalığı
Polikistik böbrek hastalığı ya da kısaca PKD, bir veya her iki böbrekte birkaç kistin oluşmasına neden olan genetik bir duruma verilen isimdir. Polikistik böbrek hastalığı bireyin böbreklerinin şeklini değiştirebilir ve böbrek yetmezliği gibi başka sorunlara yol açabilir.Polikistik böbrek hastalığının belirti ve semptomları arasında böbrek taşları, tek veya çift böbrekte ağrı, idrar yolu enfeksiyonu, idrarda kan ve yüksek tansiyon bulunmaktadır.Polikistik böbrek hastalığının belirtileri şunları içerir. Polikistik böbrek hastalığı kistleri iyice büyüyene kadar durumun fark edilmemesi mümkündür. Polikistik böbrek hastalığı tedavisi normal şartlarda tipik olarak yüksek tansiyonun neden olduğu böbrek hasarını yavaşlatmak için ilaç almayı içerir. Buna ek olarak; sigarayı bırakmak veya azaltmak, günde en az 30 dakika fiziksel aktivite içeren egzersiz yapmak, her gece 7 ila 8 saat arasında uyumak, sağlıklı, dengeli bir diyet ile beslenmek, aşırı kilolu ise kiloyu azaltmak veya sağlıklı kiloyu korumak gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapmak durumun tedavisine yardımcı olabilecek seçenekler arasında yer almaktadır.
Glomerülonefrit
Glomerülonefrit, böbrek iltihabına neden olabilen ve böbrekte kanı filtreleyen glomerüllere zarar verebilen bir grup hastalığa verilen isimdir. Böbreklerde hasar oluşması, böbreğin etkinliğini azaltarak böbrek yetmezliğine yol açabilir.Glomerülonefrit akut ve kronik olarak ikiye ayrılır. Akut glomerülonefrit aniden ortaya çıkar ve boğaz ağrısı, daha az idrara çıkma, idrarda kan ve sabah şişkinliği gibi belirti ve semptomlar gösterir. Kronik glomerülonefrit yavaş gelişir ve bağışıklık sistemindeki değişikliklerin veya bilinmeyen nedenlerin bir sonucu olabilir. Kronik glomerülonefritin belirti ve semptomları arasında ayak bileklerinde veya yüzde şişme, idrarda kan, geceleri sık idrara çıkma, idrarda kabarcık veya köpük ya da yüksek tansiyon olabilir.Akut glomerülonefrit kendiliğinden düzelebilir. Kendiliğinden düzelmediği takdirde, doktor bireyin bağışıklık sistemini baskılamaya yardımcı olacak ilaçlar önerebilir. Buna ek olarak böbreklerin normalden daha fazla sıvı boşaltması adına hastaya bol sıvı tüketmesi tavsiye edilebilir. Kronik glomerülonefrit için tedavi seçenekleri arasında; diüretik kullanmak, ekstra protein, potasyum ve tuz yemekten kaçınarak, kalsiyum hapı almak ve sürekli tansiyonu kontrol altında tutmak bulunmaktadır.Hidronefroz
Hidronefroz, yani böbrek şişmesi, böbreklerde idrar birikmesine neden olan duruma verilen isimdir. Bu durum genellikle idrar yolundaki bir tıkanıklığın idrarın böbreklerden tamamen boşalmasını engellediğinde ortaya çıkar. Birçok vakada hidronefroz genellikle böbrek taşı gibi bir enfeksiyon veya tıkanmanın sonucudur.Hidronefroz her zaman belirti veya semptomlara neden olmaz ana belirtisi sırtın yan tarafında veya kasıkta ortaya çıkan ağrıdır. Bunun yanı sıra ateş, mesanenin tamamen boşaltılamaması, inkontinans (idrar kaçırma), mide bulantısı ve idrara çıkma dürtüsünde artış durumun belirti ve semptomları arasındadır.Birçok vakada böbreklerin boşalması için öncelikle duruma neden olan sorunun tedavi edilmesi gereklidir. Bazı vakalarda doktorun aşırı miktardaki idrarı alması gerekebilir.
Aterosklerotik Renal Arter Stenozu
Aterosklerotik renal arter stenozu, ya da kısaca RAS, yağlı birikintilerin böbreklere giden kan damarlarını bloke ettiği veya sınırladığı duruma verilen isimdir. Bu durum tedavi edilmezse, vücuttaki kan temizlenmediği için böbreklerde, beyinde ve kalpte hasar oluşabilir. Aterosklerotik renal arter stenozu tedavisi, bireyin genel kardiyovasküler sağlığını düzeltmek için atılan yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçların bir kombinasyonunu içerebilir. Gerekli görülürse cerrahi müdahale yapılabilir.Böbrek Kanseri
Böbrekteki tümörler erken dönemde herhangi bir rahatsızlığa neden olmayabilir. Ancak daha ileriki aşamalarda kanser kötüleştikçe, yan tarafta, sırtta veya karında gelip gitmeyen veya daha az yoğunlaşan ağrı fark edilebilir. Bu durum için böbrek kanser tedavisi yöntemleri uygulanması gereklidir.
Böbrek Hasarı
Futbol, boks, ata binme veya basketbol gibi temas gerektiren şiddetli aktiviteler bireyi travmadan dolayı böbrek hasarının ortaya çıkabilmesi riskine sokabilir. Böyle bir durumda, rahatsızlık karın bölgesinin her iki tarafında veya belin alt kısmında olabilir. Yaralanmanın ağırlığına bağlı olarak ağrı hafif ya da çok kuvvetli olabilir.
Böbrek Ağrısı Belirtileri ve Türleri Nelerdir?
Böbrek ağrısının en önemli belirtisi böbrek ve çevresinde hissedilen ağrıdır. Ağrının şiddeti ve konumuna göre nedeni hakkında bir fikir sahibi olmak mümkün olabilir.Böbrek ağrısı türleri arasında; dalgalar halinde gelen keskin, şiddetli ağrı, genellikle sadece bir tarafta, nadiren çift taraflı yan ağrı, genellikle sürekli olan hafif bir ağrı, göğüs kafesinin altında veya karnınızda ağrı ve kasık bölgesine veya karın boşluğuna yayılan ağrı bulunur.
Böbrek ağrısı ile ortaya çıkabilecek diğer belirti ve semptomlar, ağrının sebebine bağlıdır. Böbrek ağrısı ile birlikte görülebilecek diğer belirtiler arasında ağrılı idrar çıkarma, ateş, bulanık idrar, kanlı idrar ve kusma bulunur.Böbrek Ağrısı Nasıl Teşhis Edilir?
Bireyin böbrek ağrısının tedavisi için, öncelikle doktor tarafından ağrının nedeninin bulunması gerekir. Ağrının nedenini belirlemek için bireye fiziksel muayene gerçekleştiren doktor, bireyin tıbbi geçmişini öğrendikten sonra bir ya da daha fazla test isteyebilir.Bu testler arasında idrarda olabilecek kan, protein, çok sayıda lökosit yani akyuvar hücresi sayısı ve belirli bazı böbrek sorunlarının diğer belirtilerini kontrol etmek üzere laboratuvarda idrar testinin yanı sıra böbrekler ile idrar yollarını böbrek taşı ya da diğer fiziksel sorunlar için taramak üzere ultrason veya BT testleri bulunur.
Doktor tarafından nedeni teşhis edilen böbrek ağrıları, birey için en uygun plan ile tedavi edilebilir.