Bebeklerde gözlemlenmesi gereken refleksler
Yeni doğmuş bir bebek savunmasız olarak hayata başladığından endişe duyulan bulguların çoğunun geçici ve önemsiz olduğunu bilmek anne-babaları rahatlatır. Bu nedenle ‘yenidoğan’ dönemi çocuk hekimlerinin de bebekleri daha sık aralıklarla muayene ettikleri bir dönemdir. İlk muayene doğum sırasında başlar. Sırasıyla baş, yüz, gövde, kollar ve bacaklar ve genital bölge muayeneleri yapılır. Bebeğin canlılığı, sonra uyanıklığı, dokunulduğunda verdiği tepkiler, solunumu, kalp ritmi ve yenidoğan refleksleri kontrol edilir. Yenidoğan bebeklerin sağlıklı olduğunun en önemli göstergesi reflekslerdir. Bu refleksler şunlardır:
1. Sıçrama refleksi
Sıçrama refleksi olarak bilinen moro refleksi, yenidoğanların sağlıklı olduğunu gösteren en önemli reflekslerden biri. Bebeğin iki elinden tutularak baş ve vücut, hafif kaldırıldıktan sonra kollar aniden bırakılır. Elle gürültü çıkarma, ani ses bile refleksin ortaya çıkmasını sağlayabilir. Önce kollar omuzlardan geriye doğru açılır, düz bir şekilde uzatılır. Sonra kollar dirseklerden bükülür ve tekrar gövdeye yaklaşarak sakinleşir. Bu refleks anne karnında başlar, doğumla devam eder ve 3’üncü aydan itibaren azalarak kaybolur.
2. Aranma-emme refleksi
Dudağına ve yanağına dokunulduğunda yenidoğanlarda emme refleksinin başlaması beklenir. Sağlıklı bir bebeğin göstergesidir. Aranma-emme refleksi uyanıkken 4’üncü aya kadar devam eder.
3. Yakalama refleksi
Bebeklerin ellerine ya da ayaklarına dokunulduğunda ise yakalama refleksi görülür. 2 aya kadar ellerini sıkıca kapatabilirler.
4. Adımlama refleksi
Adımlama refleksinde, bebeklerin ayak tabanları zemine değdirildiğinde yürümeyi andıran hareketlerle ayaklarını kaldırıp indirerek hareket ettikleri görülür. Bu, 6-7’nci aya kadar devam eder.
5. Öğürme, yutkunma ve başını kaldırma refleksi
Öğürme, yutkunma ve başını kaldırma gibi refleksler de yenidoğan bebeğin dış ortama adaptasyonunda önemli koruma görevi görür.
İlgi ve sevgiye açlar
Bebekler yenidoğan döneminde olduğu gibi her dönemde sevgi, ilgi ve şefkat isterler. En küçük ihtiyaçlarının dahi hemen temin edilmesi gerekir. Anne-babaların günlük hayatın koşuşturmacası içinde bebeklerinden ilgi, sevgi ve şefkati esirgememesi aksine çokça göstermesi gerekir. Onlara gülümsemek, onlarla konuşmak ve göz teması kurmak anne-baba ile bebek arasındaki bağı güçlendir ve güven hissini pekiştirir. Dış etkilere açık olduğu, en hassas dönem olan ilk 1 aylık yenidoğan döneminde anne ile bebek çok temaslı yaşar ki bundan daha doğal bir durum olamaz. Bebeğiniz büyüdükçe dış dünyaya ilgisi de artmaya ve sizden bağımsız hareket etmeye başlar.
