İnterstisyel Sistit Nedir?
Sistit, mesanenin yani idrar torbasının iltihabıdır. En sık nedeni bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonlardır. Kadınlarda, idrarı mesaneden dışarı taşıyan ve üretra adı verilen tüpün erkeklere kıyasla daha kısa olmasından ötürü daha sık rastlanır.
İnterstisyel sistit ise mesanede enfeksiyon belirtisi olmadan, mesane duvarının iltihaplanması ve tahrişi olmasıdır. Ağrılı mesane sendromu olarak da bilinen interstisyel sistit mesanede ağrı, sürekli idrara sıkışıklık hissi veya yanmanın mevcut olduğu uzun süreli (kronik) bir sorundur.Gençlerde ortaya çıkabilmekle beraber, interstisyel sistit en sık 30 ila 40 yaşları arasında görülür. Ayrıca kadınlarda erkeklere kıyasla 9-10 kat daha fazla saptanmaktadır.
İnterstisyel Sistit Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın nedenleri henüz net olarak tespit edilemese de, araştırmalara göre aşağıdaki durumların rol oynayabileceği düşünülmektedir.
- Epitelyumda (Mesaneyi içeriden kaplayan koruyucu tabakada) ya da mesanede hasar. Epitelyumdaki bir sızıntı idrardaki toksik maddelerin mesanenizi tahriş etmesine neden olabilir.
- Bağışıklık sisteminin verdiği aşırı tepki
- Alerjik reaksiyon
- Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
- İdrarda tahriş edici madde
- Mesaneyi kontrol eden sinirlerin zarar görmesi
- Kalıtımsal nedenler
Kadınlarda interstisyel sistit olma olasılığı daha yüksektir.
YaşÇoğunlukla ileri yaşlarda görülür. Belirtiler 30 ve 40'lı yaşlarda başlar.
Kronik Ağrıya Sahip Olanlarİnterstisyel sistit fibromiyalji ve irritabl bağırsak sendromu gibi rahatsızlıkları bulunan kişilerde daha sık görülmektedir.
Hastalarda çok sık idrara çıkma, mesanede basınç hissi ve idrar yaparken ağrı ve acı hissi görülüyor. Bazen pelvis bölgesindeki kaslarda spazm tarzı ağrılara da rastlanabilir. Uzun süren yani kronik bir hastalıktır.
İnterstisyel sistitin belirti ve bulguları kişiden kişiye değişir. İnterstisyel sistitiniz varsa, semptomlarınız zaman içinde değişebilir, adet dönemi, uzun süre oturma, stres, egzersiz ve cinsel aktivite gibi yaygın tetikleyicilere yanıt olarak periyodik olarak alevlenebilir.
İnterstisyel Sistit Belirtileri Şunlardır;
- Gündüz ve gece boyunca sıklıkla küçük miktarlarda sık idrara çıkma
- Ani gelen idrara çıkma hissi
- Mesane veya alt karın bölgesinde ağrı
- Kronik pelvik ağrı (tüm pelvik bölgede görülen, en az 6 ay süren ve geçmeyen ağrı)
- Anüs ve perianal bölgede (anüs ile cinsel organlar arasında bulunan bölge) ağrı
- Cinsel ilişki sırasında ağrı ve libido düşüklüğü
Bunların Yanı Sıra İnterstisyel Sistit;
- Mesane duvarının sertleşmesiyle daha az idrar depolamanıza neden olur,
- Sık idrara çıkma nedeniyle günlük yaşamın ve sosyal aktivitelerin etkilenmesi yaşam kalitenizi düşürür,
- Sık idrara çıkma ve ağrının yarattığı stres cinsel yaşamınızı etkileyebilir.
- İnterstisyel sistit ile ilişkili kronik ağrı ve uykunuzun bölünmesi nedeniyle yaşadığınız stres depresyona yol açabilir.
Bu nedenle yaşam kalitenizin yükselmesi ve şikayetlerin azaltılması için doktora başvurmanız ve tedaviyi sürdürmeniz önemlidir.
İnterstisyel Sistit Tanı Yöntemleri
İnterstisyel sistitin belirtileri diğer pelvik hastalıklarla karışabileceğinden, doktorunuz öncelikle bu hastalıkları dışlamak için bazı testler yaparak, ağrınızın başka bir hastalık nedeniyle olup olmadığını araştırır.Benzer belirtileri gösteren bu hastalıklar şunlardır:
- Böbrek taşı
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu
- Mesane kanseri
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
- Endometriozis
- Prostatit
Bu ilk aşamada doktorunuz idrardaki enfeksiyon ve kanı araştırmak için idrar tahlili isteyecektir.
Ayrıca kapsamlı diğer hastalıklarınız, günlük idrara çıkma rutininizi sorgulayacak, Sistoskopi isimli özel kamera ile idrar yolu ve mesane incelemenizi yapacaktır.
Bu hastalıkların tanısı için yapılan testler negatif olsa da, altı haftadan uzun bir süre boyunca mesane ağrınız olmuşsa, interstisyel sistitten şüphelenebilir.
BiyopsiBu test için vücuttan küçük bir doku örneği alınır ve incelenir.
İdrar Sitolojisiİdrar örneğinizde kanseri işaret edebilecek hücrelerin varlığı araştırılır.
Potasyum Duyarlılık TestiDoktorunuz ince bir boruyla mesanenize önce su, sonra potasyum verir. Her çözelti verildikten sonra hissettiğiniz ağrı ve idrara çıkma isteğini 0 ile 5 arasında derecelendirmeniz istenir. Potasyum çözeltisi ile sudan daha fazla acı veya idrar çıkma isteği hissederseniz, doktorunuz interstisyel sistit tanısı koyabilir.
İntersitisyel Sistit Tedavi Yöntemleri
İntersitisyel sistitte semptomların giderilerek hastaların yaşam kalitesinin arttırılması esastır.
Şikayetleriniz arttığında farklı tedavileri ve tedavi kombinasyonlarını denemeniz gerekebilir. Bazı hastalarda tek bir yöntemle şikayetleri azalırken, bazı hastalarda ise birden çok tedavi ye da cerrahi yollar gerekli olabilir.
Doktorunuz;
- Yaşınız, sağlık durumunuz ve hastalıklarınız
- Hastalığın derecesi
- İlaçlara karşı hassasiyetiniz
- Belirtilerin şiddetlenme durumuna göre bir ya da birden çok tedavi yöntemini hasta ile birlikte konuşarak ve onun tercihlerini göz önüne alarak seçecektir.
Tedavi seçimi ayrıca şikayetlerinizin yok olup olmaması ya da rahatlamanıza göre değiştirilir.
Başlıca tedavi yöntemleri şunlardır:
Fizik TedaviFizyoterapist eşliğinde pelvisinizdeki kas hassasiyeti, kısıtlayıcı bağ dokusu veya kas anormallikleri ile ilgili pelvik ağrılar hafifletilebilir.
İlaçlar- İdrar yaparken acı ve pelvik ağrı gibi şikayetlerinizi azaltacak şu ilaçlar kullanılabilir
- Ağrı kesiciler
- Kas gevşeticiler
- Non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar
- Ani idrara çıkma ve sık idrara çıkmayı önleyebilecek antihistaminikler,
- Antidepresanlar
- Tahriş olmuş mesane astarını onarmak için pentosan polisülfat sodyum
Elektriksel uyarı, mesaneyi kontrol eden kasları güçlendirerek kan akışını artırabilir. Elektrik uyarısı fizik tedavi sırasında gerçekleşebilir veya cerrahi işlemle karın içine yerleştirilen uyarıcı ile yapılabilir.
Alternatif TıpBazı hastalarda akupunkturun yararlı olduğunu belirtmiştir.
BiofeedbackKarnınıza yerleştirilen sensörler, mesane kaslarınızın hareketine cevap vermenizi ve kontrol etmenizi öğretir.
Mesanenin Eğitimiİdrarın daha uzun süreler boyunca tutulmasıyla hastalar daha fazla idrarı başarılı bir şekilde tutabilmektedir.
Mesanenin GenişletilmesiGenel anestezi altında mesaneniz sıvı doldurularak ile genişletilir.
Yaşam Tarzı DeğişiklikleriStresi yönetmek ve mesaneyi tahriş edebilecek bazı yiyeceklerden (alkol, narenciye, baharatlı yiyecekler, çikolata, kafein, gazlı içecekler ve yapay tatlandırıcılar) uzak durmak önemlidir.
Sigarayı BırakmaBu, vücuttaki inflamasyonu azaltabilir.
Stres YönetimiHerhangi bir kronik ağrı durumunda olduğu gibi, stresi yönetmek, interstisyel sistit belirtilerini kontrol etmeye yardımcı olabilir.
CerrahiDiğer tedavilerin başarısız olduğu durumlarda cerrahi, bir seçenek olabilir. Cerrahi seçenekler arasında ülserlerin yakılması veya çıkartılması, mesanenin cerrahi ile büyütülmesi yer alır.